تفسیر و تحلیل نگرشی تطبیقی به ریشه ‌های سه جنبش حرکة الاحیاء، کلاسیسم و بازگشت ادبی

در ادبیات غرب از آغاز قرن شانزدهم تا هفدهم، نهضت کلاسیسم یا سنت­گرایی پیدا می­شود و شاعران و نویسندگانی چون مولیر، راسین و ... از آثار بزرگ ادبی یونان و لاتین، تقلید می­کنند. در ادبیات عرب هم چیزی شبیه به این جریان تحت عنوان حرکة الاحیاء یا جنبش بازآفرینی وجود دارد. دورۀ بازگشت در ایران نیز خلاصه­ای از همۀ سبک­ها و جریانات مهم ادبی دورۀ قبل است. گویی ادبیات این سه دوره به مروری همه جانبه در میراث خود احتیاج داشته­ است. در این جستار با نگاهی تطبیقی به اصول و قواعد ریشه­های این سه جریان و همچنین بررسی ویژگی­های مشترک موجود در این آثار اثبات خواهیم کرد که در ریشه­های شعر این سه دوره، از نظر اصول و قواعد فکری و هنری و کاربرد تکنیک­های بلاغی، مشابهت­های فراوانی وجود دارد؛ همچنین با ریزبینی و مداقه در عناصر شاعری به کار رفته در آثار این دوران، به آشکارسازی این دقیقه پرداخته می­شود که دلایل مشترک روی آوردن شعرای سه دورۀ بازگشت، حرکة الاحیاء و کلاسیسم به گذشته و دوختن نگاهشان به شکوه ادبیات قدمای خود چه چیز بوده است.